เป็นครั้งแรกที่ประเทศต่าง ๆ ในโลกตัดสินใจช่วยชดใช้ความเสียหายที่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้กระทำต่อประเทศยากจน แต่พวกเขาเสร็จสิ้นการพูดคุยเรื่องสภาพอากาศแบบมาราธอนในวันอาทิตย์ด้วยข้อตกลงที่ให้ประโยชน์มากกว่า จัดการกับผลกระทบของการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลมากกว่าต่อสู้กับต้นเหตุของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
การตัดสินใจจัดตั้งกองทุนสำหรับสิ่งที่ผู้เจรจาเรียกว่าการสูญเสียและความเสียหาย เป็นชัยชนะครั้งใหญ่สำหรับประเทศที่ยากจนกว่าซึ่งเรียกร้องเงินสดมาเป็นเวลานาน บางครั้งถูกมองว่าเป็นการชดเชย เพราะพวกเขามักจะตกเป็นเหยื่อของสภาพอากาศเลวร้าย น้ำท่วม ภัยแล้ง คลื่นความร้อน ความอดอยาก และพายุ แม้จะมีส่วนเพียงเล็กน้อยต่อมลภาวะที่ร้อนขึ้น โลก.
ข้อตกลงที่เกิดขึ้นในเมืองตากอากาศในทะเลแดงของอียิปต์แห่งนี้ถือเป็นชัยชนะของประเทศกำลังพัฒนาที่ต่อสู้มานานหลายทศวรรษเพื่อเรียกร้องค่าชดเชยรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งสำหรับ “การสูญเสียและความเสียหาย” ที่พวกเขาประสบเนื่องจากน้ำท่วม ภัยแล้ง ความอดอยาก คลื่นความร้อน และพายุที่เลวร้ายลง จากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแม้ว่าจะปล่อยมลพิษคาร์บอนดักจับความร้อนเพียงเล็กน้อยก็ตาม
นอกจากนี้ยังถูกเรียกว่าเป็นประเด็นความยุติธรรมด้านสภาพอากาศมาช้านาน
“วันนี้ ประชาคมระหว่างประเทศได้ฟื้นฟูศรัทธาทั่วโลกในกระบวนการที่สำคัญนี้ ซึ่งอุทิศตนเพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีใครถูกทิ้งไว้ข้างหลัง” โมลวิน โจเซฟ แห่งแอนติกาและบาร์บูดา ซึ่งเป็นประธานองค์กรของรัฐเกาะเล็กๆ ที่เป็นแกนนำในเรื่องความสูญเสียและความเสียหายกล่าว “ข้อตกลงที่ทำขึ้นที่ COP27 เป็นชัยชนะสำหรับทั้งโลกของเรา เราได้แสดงให้ผู้ที่รู้สึกว่าถูกทอดทิ้งเห็นว่าเราได้ยินคุณ เราเห็นคุณ และเรากำลังให้ความเคารพและการดูแลที่คุณสมควรได้รับ”
ข้อตกลงหลายอย่างเกิดขึ้นหลังจากเกมไก่ชนการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเกี่ยวกับสาเหตุของภาวะโลกร้อน: การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล
เช้าตรู่วันอาทิตย์ ผู้ได้รับมอบหมายได้อนุมัติกองทุนชดเชย แต่ไม่ได้จัดการกับประเด็นที่ถกเถียงกันเกี่ยวกับเป้าหมายอุณหภูมิโดยรวม การลดการปล่อยมลพิษ และความปรารถนาที่จะกำหนดเป้าหมายเชื้อเพลิงฟอสซิลทั้งหมดเพื่อการลดระดับ เมื่อรุ่งสางกำลังแตกสลาย สหภาพยุโรปและประเทศอื่น ๆ ต่อสู้กลับสิ่งที่พวกเขาถือว่าถอยหลังในข้อตกลงที่ครอบคลุมของประธานาธิบดีอียิปต์และขู่ว่าจะหลบหนีกระบวนการที่เหลือ
Espen Barth Eide รัฐมนตรีกระทรวงสภาพอากาศของนอร์เวย์กล่าวว่า “มันไม่แข็งแกร่งอย่างที่เราอยากให้เป็น แต่มันไม่แตกหัก” ด้วยการตัดสินใจในการประชุมด้านสภาพอากาศของสหประชาชาติเมื่อปีที่แล้ว “มันไม่ได้เพิ่มความทะเยอทะยานมากไปกว่านี้ นั่นคือสิ่งที่เราต้องทำงานร่วมกันใน COP28” ในปีหน้า
การพูดคุยในปีนี้ “เน้นไปที่กองทุนมาก และเน้นไปที่การลดการปล่อยมลพิษ (ลดการปล่อยมลพิษ) น้อยลง” Eide กล่าวเสริม
ข้อตกลงดังกล่าวรวมถึงการอ้างอิงถึงประโยชน์ของก๊าซธรรมชาติในฐานะพลังงานที่ปล่อยมลพิษต่ำ แม้ว่าหลายประเทศจะเรียกร้องให้ลดการใช้ก๊าซธรรมชาติลงก็ตาม ซึ่งมีส่วนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ข้อตกลงใหม่ไม่ได้เรียกร้องให้ลดการปล่อยมลพิษ แต่ยังคงใช้ภาษาเพื่อรักษาเป้าหมายทั่วโลกในการจำกัดอุณหภูมิให้ร้อนขึ้นที่ 1.5 องศาเซลเซียส (2.7 องศาฟาเรนไฮต์) ในช่วงก่อนยุคอุตสาหกรรม ประธานาธิบดีอียิปต์ยังคงเสนอข้อเสนอที่ชวนให้นึกถึงภาษาปารีสในปี 2558 ซึ่งกล่าวถึงเป้าหมายที่หลวมกว่า 2 องศา โลกร้อนขึ้นแล้ว 1.1 องศา (2 องศาฟาเรนไฮต์)
ข้อตกลงนี้ไม่ได้ขยายขอบเขตการเรียกร้องเมื่อปีที่แล้วให้ยุติการใช้ “ถ่านหินที่ไม่ลดขนาด” ทั่วโลก แม้ว่าอินเดียและประเทศอื่นๆ จะผลักดันให้รวมน้ำมันและก๊าซธรรมชาติเป็นภาษาจากกลาสโกว์ก็ตาม นั่นก็เป็นเรื่องของการอภิปรายในนาทีสุดท้ายเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม การต่อสู้ครั้งนั้นถูกบดบังด้วยกองทุนชดเชยประวัติศาสตร์
Harjeet Singh จากกลุ่มสิ่งแวดล้อม Climate Action Network International กล่าวว่ากองทุนใหม่ได้ “ส่งคำเตือนไปยังผู้ก่อมลพิษอย่างมีประสิทธิภาพว่าพวกเขาไม่สามารถทำตัวไร้ประโยชน์จากการทำลายสภาพภูมิอากาศอีกต่อไป”
“จากนี้ไป พวกเขาจะต้องชดใช้ค่าเสียหายที่พวกเขาก่อขึ้น และต้องรับผิดชอบต่อผู้คนที่เผชิญกับพายุซูเปอร์ชาร์จ น้ำท่วมทำลายล้าง และน้ำทะเลที่เพิ่มสูงขึ้น” เขากล่าว
ผู้เชี่ยวชาญภายนอกยกย่องการตัดสินใจครั้งประวัติศาสตร์
“กองทุนการสูญเสียและความเสียหายนี้จะช่วยชีวิตครอบครัวยากจนที่บ้านเรือนถูกทำลาย เกษตรกรที่ไร่นาถูกทำลาย และชาวเกาะที่ถูกบังคับให้ออกจากบ้านบรรพบุรุษของพวกเขา” Ani Dasgupta ประธานสถาบันคลังความคิดด้านสิ่งแวดล้อมโลกกล่าว อนุมัติแต่เช้า “ผลลัพธ์ในเชิงบวกจาก COP27 เป็นก้าวสำคัญในการสร้างความไว้วางใจอีกครั้งกับประเทศที่เปราะบาง”
มาร์เท่น ฟาน อาลสต์ นักวิทยาศาสตร์ด้านภูมิอากาศแห่งสภากาชาดเสี้ยววงเดือนแดง ซึ่งตอบสนองต่อภัยพิบัติด้านสภาพอากาศ กล่าวว่า “มีข้อดีบางประการที่ควรเฉลิมฉลองท่ามกลางความเศร้าโศกและหายนะ” ของการไม่ลดการปล่อยก๊าซเร็วพอที่จะจำกัดความร้อนให้อยู่ที่ 1.5 องศา
นี่เป็นภาพสะท้อนของสิ่งที่สามารถทำได้เมื่อประเทศที่ยากจนที่สุดยังคงรวมเป็นหนึ่ง อเล็กซ์ สก็อตต์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการทูตด้านสภาพอากาศของ Think Tank E3G กล่าว
“ฉันคิดว่านี่เป็นเรื่องใหญ่ที่รัฐบาลต่างๆ จะร่วมมือกันเพื่อหาทางออกอย่างน้อยขั้นตอนแรกของ … วิธีจัดการกับปัญหาความสูญเสียและความเสียหาย” สก็อตต์กล่าว แต่เช่นเดียวกับระบบการเงินในภาวะโลกร้อนอื่นๆ การสร้างกองทุนก็เป็นเรื่องหนึ่ง การหาเงินไหลเข้าและออกก็อีกเรื่องหนึ่ง เธอกล่าว ประเทศที่พัฒนาแล้วยังคงไม่ปฏิบัติตามคำมั่นสัญญาในปี 2552 ที่จะใช้จ่าย 100,000 ล้านดอลลาร์ต่อปีในการช่วยเหลือด้านสภาพอากาศอื่นๆ ซึ่งออกแบบมาเพื่อช่วยประเทศยากจนพัฒนาพลังงานสีเขียวและปรับตัวเข้ากับภาวะโลกร้อนในอนาคต
จัสติน แมนคิน นักวิทยาศาสตร์ด้านภูมิอากาศของเมืองดาร์ทเมาท์ ซึ่งคำนวณเงินดอลลาร์สำหรับภาวะโลกร้อนแต่ละประเทศกล่าวว่า “ความสูญเสียและความเสียหายเป็นวิธีการรับรู้ถึงความเสียหายในอดีตและชดเชยความเสียหายในอดีตนั้น” “อันตรายเหล่านี้สามารถระบุได้ทางวิทยาศาสตร์”
“เรากำลังพูดถึงการชดเชยในหลาย ๆ ด้าน” Sacoby Wilson ศาสตราจารย์ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมและความยุติธรรมแห่งมหาวิทยาลัยแมรี่แลนด์กล่าว “เป็นคำที่เหมาะสมที่จะใช้” เขากล่าว เนื่องจากประเทศทางตอนเหนือที่ร่ำรวยได้รับประโยชน์จากเชื้อเพลิงฟอสซิล ในขณะที่ทางใต้ทั่วโลกที่ยากจนกว่าได้รับความเสียหายจากน้ำท่วม ภัยแล้ง ผู้ลี้ภัยจากสภาพอากาศ และความอดอยาก
ประธานาธิบดีอียิปต์ซึ่งถูกวิพากษ์วิจารณ์จากทุกฝ่าย ได้เสนอข้อตกลงใหม่เกี่ยวกับความสูญเสียและความเสียหายในบ่ายวันเสาร์ และภายในไม่กี่ชั่วโมงข้อตกลงก็บรรลุผล แต่ผู้เจรจาของนอร์เวย์กล่าวว่า ไม่ใช่ชาวอียิปต์มากนัก แต่เป็นประเทศที่ทำงานร่วมกัน
เจนนิเฟอร์ มอร์แกน ทูตด้านสภาพอากาศของเยอรมนี และไมซา โรฮาส รัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมของชิลี ซึ่งดูแลข้อตกลงตามวาระและจนถึงเส้นชัย กอดกันหลังทางเดิน โพสท่าถ่ายรูปและพูดว่า “ใช่ เราทำได้!”
ตามข้อตกลง เริ่มแรกกองทุนจะดึงเงินสนับสนุนจากประเทศที่พัฒนาแล้วและแหล่งส่วนตัวและสาธารณะอื่นๆ เช่น สถาบันการเงินระหว่างประเทศ แม้ว่าในตอนแรกประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ที่สำคัญ เช่น จีน จะไม่ต้องบริจาคเงินช่วยเหลือ แต่ตัวเลือกดังกล่าวยังคงอยู่บนโต๊ะและจะมีการเจรจากันในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า นี่เป็นข้อเรียกร้องที่สำคัญของสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกา ซึ่งโต้แย้งว่าจีนและผู้ก่อมลพิษรายใหญ่อื่น ๆ ในปัจจุบันซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนามีอิทธิพลทางการเงินและความรับผิดชอบที่จะต้องชดใช้
กองทุนจะมุ่งเป้าไปที่ประเทศที่เปราะบางที่สุดเป็นส่วนใหญ่ แม้ว่าจะมีที่ว่างสำหรับประเทศที่มีรายได้ปานกลางซึ่งได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากภัยพิบัติด้านสภาพอากาศเพื่อขอความช่วยเหลือ